Գերմանիա
1815 թվականին Յենում հիմնադրվեց «Հայրենասիրություն» (գերմ.՝ Urburschenschaft), ուսանողական միավորում, որը գտնվում էր ազգայնական և ժողովրդավարական գաղափարների ազդեցության տակ։ 1817 թվականին, ոգեշնչված միացյալ Գերմանիայի լիբերալ և հայրենասիրական գաղափարներով, ուսանողական կազմակերպությունները հավաքվել էին Էյզենախի, Թյուրինգիայի Վարթբուրգի փառատոնում և այնտեղ այրեցին ռեակցիոն գրքեր։
1819 թվականին ուսանող Կարլ Լյուդվիգ Զանդը սպանեց գրող Օգոստոս ֆոն Կոցեբուին, որը զբաղվում էր ուսանողական կազմակերպությունների հալածանքներով։
1832 թվականին մայիսին Նեյշտադտ նա Վայնշտրասեի մոտ նշվում էր Գամբախի փառատոնը՝ 30000 մասնակիցների հետ, որոնց թվում կային բազմաթիվ ուսանողներ (գերմ.՝ Der Hessische Landbote)։ Դա իրադարձություն էր, որը հանգեցրեց 1848 թվականի հեղափոխություններին գերմանական պետություններում։
Կանադա
Կանադայում 1950-ականների վերջին և 1960-ականներին առաջացել են մի քանի” նոր ձախ ” ուսանողական կազմակերպություններ, որոնցից հատկապես պետք է առանձնացնել երկուսը ՝ ուսանողական միությունը հանուն խաղաղ գործողության (անգլ.՝ Student Union for Peace Action-SUPA) և երիտասարդ Կանադացիների ընկերությունը (անգլ. ՝ Company of Young Canadians — CYC). SUPA-ն ստեղծվել է խաղաղասեր և բարոյապես տրամադրված “միջուկային զինաթափման համար համատեղ համալսարանական արշավից” (անգլ. ՝ Combined Universities Campaign for Nuclear Disarmament-CUCND) 1965 թվականի դեկտեմբերին Սասկաչևանի համալսարանի գիտաժողովում, ընդլայնելով իր գործունեության ոլորտը և դրանում ներգրավելով խտրական համայնքների քաղաքականության մեջ, ինչպես նաև” գիտակցության բարձրացում “՝ կանադացի երիտասարդության արմատականացման և նրա կողմից փորձարկվող “սերունդների խզման” գիտակցման համար։ SUPA-ն ապակենտրոնացված կազմակերպություն էր, որը տեղակայված էր Համալսարանական մասնաճյուղերում եւ կենտրոնացած էր միջին դասի վրա: 1967 թվականին SUPA-ի փլուզումից հետո նրա անդամներն անցել են CYC կամ դարձել ակտիվիստներ “Կանադական ուսանողների միությունում” (անգլ. ՝ Canadian Union of Students-CUS) ՝ այդ միությունը դարձնելով ակտիվ “Նոր ձախ” կազմակերպություն։ Այս բոլոր կազմակերպություններում անցկացվել են ինտելեկտուալ բանավեճեր ՝ աշխատանքային դասի նկատմամբ վերաբերմունքի, այն մասին, որ ավանդական “աշխատանքային դասը” գնվել եւ ինտեգրված է համակարգին, եւ թե ով է առաջատար ուժը նոր լավագույն սոցիալիստական հասարակության համար դասական պայքարում: Եվ ահա այդ քննարկումների արդյունքում կազմալուծվեց SUPA-ն. 1968 թվականին “Մաքգիլի և Սայմոն Ֆրեյզերի համալսարանում” ստեղծվեց “ուսանողները հանուն ժողովրդավարական համալսարանի” կազմակերպությունը (անգլ. ՝ Students for a Democratic University-SDU), որտեղ ընդգրկվել են SUPA-ի եւ “նոր Ժողովրդավարական երիտասարդության” նախկին անդամները, ինչպես նաեւ “լիբերալ ակումբից” եւ “երիտասարդ սոցիալիստներից”: SDU-ն աչքի է ընկել 1968-ին համալսարանների վարչակազմերի զավթմամբ եւ 1969-ին ուսանողական գործադուլով:։ Նրա որոշ անդամներ ընդգրկվել են “արդյունաբերական աշխատավորների” կազմում (անգլ. ՝ Industrial Workers of the World, IWW) և “երիտասարդական միջազգային կուսակցություն” ՝ յիփին (անգլ. ՝ Youth International Party – Yippies). Նրա մյուս անդամները “Վանկուվերի ազատագրման ճակատ” են մտել 1970 թվականին ։
1970 – ական թվականներին ուսանողական միության համա-սադիստական հանրաքվեի արդյունքներով ստեղծվել են “հասարակական շահերի ուսումնասիրության խմբեր” (անգլ. ՝ Public Interest Research Groups — PIRG’s). Ի տարբերություն ամերիկյան նմանատիպ այլ նախագծերի, Pirg ‘ s-ում բոլոր ադմինիստրատիվ և կատարողական աշխատանքներն իրականացնում են ուսանողները ։
Ձևավորվեց նաև ուսանողական կոալիցիա ընդդեմ պատերազմի, որը զբաղվում է հասարակական կրթությամբ, ոչ բռնի ակտիվությամբ, իրավապաշտպան գործունեությամբ և սոցիալական բարեփոխումներով։
Նյութի հեղինակ՝ Թամարա Մնացականյան
More Stories
«Վիդեոհոլովակների մրցույթ»-ի ամփոփում
Ժամանակակից արվեստագետները ՀՀ-ում և աշխարհում
ՀՀ բարձրագույն կրթության համակարգի կատարելագործումը որպես պետության զարգացման հիմնական գործոն