Ներածություն
Ժամանակակից կրթական համակարգում գրագողության խնդիրը, հատկապես բուհերում, դարձել է լուրջ մարտահրավեր՝ ինչպես ուսանողների, այնպես էլ դասախոսների և ողջ ակադեմիական միջավայրի համար։ Գրագողությունը բնութագրվում է որպես ուրիշի մտքերի, գաղափարների կամ տեքստերի ներկայացում առանց պատշաճ հղման՝ դրանք ներկայացնելով որպես սեփական մտավոր աշխատանք։ Ճիշտ է, ուսանողներից շատերը դիտարկում են գրագողությունը որպես պարզ և արագ միջոց՝ գնահատական ստանալու համար, սակայն դրա հետևանքները կարող են շատ ավելի խորքային ու վտանգավոր լինել, քան առաջին հայացքից թվում է։
Այս էսսեում կքննարկենք ուսանողական գրագողության հիմնական դրսևորումները, առաջացման պատճառները, կրթական և բարոյական հետևանքները, ինչպես նաև հնարավոր լուծումները։ Վերջին հարցը, որը փորձում ենք բացահայտել, այն է՝ արդյո՞ք գրագողությունը պարզապես հեշտ ելք է ժամանակավոր խնդիրներից խուսափելու համար, թե՞ այն խորացնում է ակադեմիական անկումը՝ խաթարելով ուսումնական միջավայրի արժեքները։
Գրագողության ձևերը բուհերում
Գրագողությունը կարող է արտահայտվել տարբեր ձևերով, և բուհերում հատկապես տարածված են հետևյալները՝
.Ուղիղ պատճենում՝ ամբողջական աշխատանքների կամ կուրսայինների արտագրում ինտերնետից, գրքերից կամ այլ ուսանողներից։
.Անհաղորդելի հղումներ՝ երբ ուսանողը օգտագործում է ուրիշի գաղափարներ կամ մեջբերումներ՝ առանց համապատասխան հղում տրամադրելու։
.Ինքնագրագողություն՝ նախկինում ներկայացված աշխատանքը նորից հանձնելու փորձ։
Արեստական բանականության կամ տեխնիկական միջոցների օգտագործում՝ արհեստական բանականության միջոցով գեներացված նյութերի օգտագործում՝ առանց հեղինակային նշումների։
Այս բոլոր ձևերը խաթարում են ուսման արժեքը և հանգեցնում են ակադեմիական անազնվության տարածմանը։
Գրագողության պատճառները:
Ուսանողը սովորաբար չի որոշում զբաղվել գրագողությամբ «ձանձրույթի» պատճառով․ դրա հիմքում հաճախ կանգնած են խորքային և համակարգային պատճառներ։
Ժամանակի պակաս՝ ուսանողները հաճախ ունենում են ծանրաբեռնված գրաֆիկ, աշխատանք, ընտանիք, ինչը ստիպում է նրանց փնտրել արագ ու հեշտ ելքեր։
Մոտիվացիայի անկում և ուսման իմաստազրկում՝ երբ ուսանողը կապ չի տեսնում իր սովորածի և ապագայի միջև, գրագողությունը դառնում է ինքնապաշտպանական մեխանիզմ։
Դասախոսների ու ուսանողների միջև խզում՝ երբ ուսանողը չի զգում, որ կարող է օգնություն խնդրել, նա դիմում է պատճենման։
Մրցակցային ճնշում՝ բարձր գնահատական ստանալու մոլուցքը կարող է մղել անազնիվ մեթոդների։
Համակարգային անպատժելիություն՝ երբ գրագողությունը չի հետևվում կամ պատժվում, այն դառնում է սովորություն:
Հետևանքները ուսանողի և կրթական համակարգի համար
Գրագողությունը միայն անմիջական պատիժ չէ՝ այն խորապես վնասում է ուսանողի գիտելիքների որակին, ինքնագնահատականին և հավատարմությանը ուսման գործընթացի նկատմամբ։
Ուսանողի համար՝
Գնահատականների չեղարկում, զգուշացում կամ հեռացում բուհից։
Վստահության կորուստ դասախոսների կողմից։
Հնարավոր ազդեցություն ապագա կարիերայի վրա՝ եթե բացահայտվի։
Ուսման իրական արդյունքների բացակայություն՝ գիտելիքների տեղն ունեն կեղծ համոզմունք իրենց կարողությունների մասին։
Կրթական համակարգի համար՝
Կրթության որակի անկում։
Ուսման արժեզրկում՝ դիպլոմ ստացած մարդիկ չունեն բավարար գիտելիք։
Համայնքի վստահության կորուստ բուհերի նկատմամբ։
Դասախոսների մոտ մոտիվացիայի նվազում և հոգնածություն։
Պայքարի ուղիները և կանխարգելում
Ուսանողական գրագողության դեմ պայքարը պետք է լինի համալիր՝ ներառելով կրթական համակարգի բոլոր մակարդակները։ Միայն պատժիչ միջոցները բավարար չեն անհրաժեշտ է կանխարգելիչ, կրթական և մշակութային մոտեցումների համադրություն, որոնք կարող են ձևավորել նոր տեսակի ուսանող՝ բարեխիղճ, ստեղծագործող և պատասխանատու։
Իրազեկման և կրթման ծրագրեր
Գրագողության պատճառներից մեկն էլ ուսանողների ոչ լիարժեք տեղեկացված լինելն է։ Շատերը չեն տարբերակում՝ երբ է անհրաժեշտ հղում տալ, ինչպես է ճիշտ մեջբերում կատարել, և երբ է ինչ-որ աղբյուրի օգտագործումը համարվում գրագողություն։
Լուծում․
Ակադեմիական էթիկայի մասին սեմինարներ և ինտեգրված դասընթացներ։
Մեթոդական ձեռնարկներ՝ հղումների ու մեջբերումների ձևաչափով։
Օրինակների միջոցով բացատրություն՝ ինչ է գրագողություն և ինչպես խուսափել դրանից։
Ուսումնական ծրագրերի և գնահատման մեթոդների վերանայում։
Ստանդարտ, կրկնվող թեմաներով առաջադրանքները հաճախ դրդում են ուսանողին պատճենել։ Երբ առաջադրանքը անհատականացված չէ, ուսանողը չի տեսնում ստեղծագործականության իմաստը։
Լուծում․
Հետաքրքիր, ինտերակտիվ թեմաների ներմուծում։
Գնահատման տարբերակված մոտեցումներ՝ բանավոր քննություն, դեբատներ, պրոյեկտներ։
Հետազոտական և վերլուծական կարողություններ զարգացնող առաջադրանքներ։
Տեխնոլոգիական վերահսկման գործիքների կիրառում։
Ժամանակակից տեխնոլոգիաները կարող են օգնել հայտնաբերել և կանխել գրագողությունը։ Դրանցից են՝
Ակադեմիական մշակույթի ձևավորում,
Խորքային փոփոխությունները սկսվում են մշակութային մակարդակից։ Երբ ուսանողը ընկալում է ուսումը որպես սեփական արժեք, ոչ թե ձևական պարտավորություն, ինքնին նվազում է գրագողության ռիսկը։
Կարևոր քայլեր․
Դասախոսների և ղեկավար կազմի օրինակելի վարքագիծ։
Կրթական հաստատության կողմից հստակ սկզբունքների հրապարակում։
Ակադեմիական խախտումների հետևանքների բաց և հետևողական կիրառում։
Ուսանող-դասախոս վստահելի հարաբերությունների ձևավորում։
Հոգեբանական աջակցություն ուսանողներին․
Շատ դեպքերում ուսանողները պատճենում են ոչ թե չգիտենալու, այլ սթրեսի, վախի կամ ինքնավստահության պակասի պատճառով։
Եզրակացություն
Ուսանողական գրագողությունը կրթական հաստատություններում լուրջ խնդիր է, որն ունի թե՛ անհատական, թե՛ համակարգային արմատներ։ Այն առաջին հայացքից կարող է թվալ որպես խուսափելու հարմար տարբերակ ծանրաբեռնվածությունից, ժամանակի սղությունից կամ ակադեմիական ճնշումներից, սակայն իրականում այն վնասում է ոչ միայն ուսանողի կրթական առաջընթացին, այլև խաթարում է բուհական կրթության հիմքերը։ Երբ ուսանողը ընտրում է գրագողության ուղին, նա հրաժարվում է գիտելիքի ձեռքբերումից, ինքնազարգացումից և մտածողության հզորացումից։ Արդյունքում ձևավորվում են մասնագետներ, ովքեր չունեն բավարար կոմպետենցիաներ, իսկ կրթական համակարգը կորցնում է իր հիմնական նպատակը՝ զարգացնել կարող, քննադատորեն մտածող և պատասխանատու անհատներ։
Միևնույն ժամանակ, գրագողության տարածվածությունը վկայում է այն մասին, որ խնդիրը միայն ուսանողի անհատական ընտրության հետևանք չէ։ Սա նաև կրթական միջավայրի ձախողումն է՝ որտեղ ստեղծված չեն այնպիսի պայմաններ, որոնք խրախուսում են ստեղծագործականություն, վերլուծություն և ինքնուրույն աշխատանք։
Հետևաբար, այս երևույթի հաղթահարման համար պահանջվում է համակարգային մոտեցում․ պետք է վերանայել գնահատման ձևերը, խթանել ուսանողների ներուժի բացահայտումը, ինչպես նաև ամրապնդել ակադեմիական էթիկայի մշակույթը։
Հեղինակ՝ Մարիամ Ավդալյան
More Stories
Բուհական խնդիրները Հայաստանում
«Ռեստարտ Գյումրի» երիտասարդական-քաղաքացիական կենտրոնը հայտարարում է վիդեոհոլովակների մրցույթ
Արհեստական բանականության մոդելների կիրառումը կրթության մեջ