Երուսաղեմի Հին քաղաքի Հայակական թաղամասի ճակատագիրը

Հին Երուսաղեմի հայկական թաղամասը ունի երկար ու հարուստ պատմություն, որն ընդգրկում է դարեր շարունակ այստեղ բնակվող հայերի ավանդույթները, մշակույթը և կրոնական կյանքի յուրահատկությունները։ Հայկական թաղամասը Հին Երուսաղեմի չորս հիմնական թաղամասներից մեկն է, որը ձևավորվել է քրիստոնեական և իսլամական կառավարման շրջանների ընթացքում, շուրջ 1700 տարի առաջ:

Հայկական թաղամասը, ինչպես Երուսաղեմի այլ թաղամասերը, զգացել է քաղաքական լարվածության և բախումների ազդեցությունը։ Ներկայումս այն գտնվում է իսրայելական իշխանությունների և մի մասնավոր կազմակերպության ճնշման տակ, ինչը բարդացնում է հայ համայնքի գոյությունը։

Հին Երուսաղեմի հայկական համայնքը կանգնած է բազմաթիվ խնդիրների առաջ, ինչպիսիք են բնակչության նվազումը, տնտեսական դժվարությունները, և համայնքի անվտանգությունը պահպանելու հարցը։ Երուսաղեմի հայկական թաղամասի վերջին տասնամյակների պատմության խորացված վերլուծությունը բացահայտում է ոչ միայն համայնքի առջև ծառացած խնդիրները, այլև այն մեխանիզմները, որոնց միջոցով հայկական համայնքը փորձում է դիմակայել այս մարտահրավերներին։

Ստորև կներկայացնեմ Երուսաղեմի Հին քաղաքի Հայկական թաղամասի առաջ ծառացած հիմնական խնդիրները։

1967 թվականին Երուսաղեմի արևելյան հատվածի, ներառյալ Հին քաղաքի, անցումը Իսրայելի վերահսկողության տակ նշանավորեց Երուսաղեմի հայերի համար նոր իրողությունների սկիզբը: Այս փոփոխությունները համայնքի համար նոր մարտահրավերներ բերեցին, որոնք կապված էին անվտանգության, սեփականության իրավունքների, և համայնքային ինքնության պահպանման հետ։

Հայկական համայնքի ղեկավարությունը, հատկապես Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանը, փորձել է պահպանել չեզոք դիրքորոշում՝ չներգրավվելով իսրայելա-պաղեստինյան քաղաքական վեճերում: Այս ռազմավարությունը հիմնված էր համայնքի երկարաժամկետ գոյատևման համար հնարավորինս ապահով միջավայր ստեղծելու վրա: Սակայն, չնայած չեզոքությանը, համայնքը պարբերաբար կանգնած է եղել բռնությունների ու ճնշումների առջև, որոնք երբեմն կապված էին կրոնական սրբավայրերի ու գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքների պաշտպանության հետ։

Հետպատերազմյան տարիներին իսրայելական իշխանությունները մի շարք օրենսդրական փոփոխություններ և քաղաքականություններ են ընդունել, որոնք ազդել են հայկական համայնքի ունեցվածքի պահպանման վրա: Հաճախ այս գործընթացները ուղեկցվում են բարդ բյուրոկրատական ընթացակարգերով, որոնք դժվարացնում են համայնքի համար հողերի և շենքերի իրավաբանական կարգավիճակի ամրապնդումը։

Հայկական համայնքը բախվում է գույքի օտարման կամ նվաճման ռիսկերին՝ հատկապես այն պայմաններում, երբ տեղի են ունենում քաղաքային զարգացման ծրագրեր, որոնք կարող են բախվել համայնքի շահերին: Հաճախ համայնքային ակտիվիստները պետք է դիմեն միջազգային դատարաններին կամ դիվանագիտական ջանքեր գործադրեն իրենց իրավունքները պաշտպանելու համար։

Հայկական թաղամասի տնտեսական կյանքը վերջին տասնամյակների ընթացքում նույնպես զգալիորեն տուժել է։ Տուրիստական ոլորտը, որը համայնքի եկամուտի կարևոր աղբյուրներից մեկն էր, անկում ապրեց՝ հատկապես հակամարտությունների և բախումների ժամանակ: Տեղի հայերը, հիմնականում զբաղվելով արհեստագործությամբ, մանր ձեռնարկատիրությամբ և հյուրանոցային բիզնեսով, կանգնեցին լուրջ դժվարությունների առջև:

Համայնքը փորձում է վերականգնել իր տնտեսական կարողությունները՝ օգտագործելով տարբեր ռազմավարություններ: Դրանց թվում են` համայնքային ձեռնարկությունների ստեղծումը, տուրիզմի և ծառայությունների ոլորտում ներդրումների ներգրավումը, ինչպես նաև սփյուռքյան համայնքների հետ կապերի ամրապնդումը:

Կրթական և մշակութային հաստատությունների պահպանումը և զարգացումը նույնպես մեծ մարտահրավեր է դարձել վերջին տարիներին։ Սբ. Թարգմանչաց վարժարանը, որը հին հայկական կրթական օջախներից մեկն է, փորձում է պահպանել կրթության որակը, չնայած տնտեսական դժվարություններին և բնակչության նվազմանը։ Համայնքի առաջնորդները ջանքեր են գործադրում այս հաստատությունների պահպանման և զարգացման համար՝ հիմնվելով սփյուռքի աջակցությանը և միջազգային նվիրատվություններին:

Վերջին տասնամյակների խնդիրների ֆոնին, համայնքի ներսում ավելի ակնհայտ է դարձել համախմբվածության և համագործակցության անհրաժեշտությունը։ Հին Երուսաղեմի հայերը, չնայած բազմաթիվ դժվարություններին, շարունակում են պահպանել իրենց ազգային և կրոնական ինքնությունը, որն արտահայտվում է նաև համայնքի ներսում տարվող բարեփոխումներում։

Հայկական թաղամասի ապագայի համար կարևոր են համայնքի ղեկավարության շարունակական ջանքերը, ինչպես նաև սփյուռքյան հայկական համայնքների աջակցությունը։ Հայկական համայնքը փորձում է ամրապնդել իր կապերը միջազգային կազմակերպությունների և դիվանագիտական կառույցների հետ՝ ապահովելու համար իր իրավունքների պաշտպանությունը և համատեղել ջանքերը Հին Երուսաղեմում հայկական ներկայության պահպանման համար:

Վերջին տասնամյակների իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ Հին Երուսաղեմի հայկական համայնքը դիմագրավել է բազմաթիվ մարտահրավերներ, որոնք կապված են եղել ոչ միայն տեղական, այլև միջազգային քաղաքականության հետ։ Չնայած այս դժվարություններին, համայնքը շարունակում է գոյատևել՝ պահպանելով իր հնագույն մշակութային, կրոնական և ազգային ժառանգությունը։ 

Ապագայի տեսանկյունից, համայնքի հաջողությունը կախված կլինի ինչպես ներհամայնքային միասնությունից, այնպես էլ միջազգային աջակցությունից։ Հին Երուսաղեմի հայկական թաղամասը շարունակում է մնալ նշանակալի մշակութային և կրոնական կենտրոն, և դրա ապագան կարևորվում է ոչ միայն հայ ժողովրդի, այլև աշխարհի համար:

Հարկ է նշել, որ արդեն շուրջ մեկ տարի է ինչ Երուսաղեմի հայկական համայնքը պայքարում է Հայակական թաղամասի 25% -ի ապօրինի օկուպացիայի դեմ, ինչի մասին ավելի մանրամասն առաջարկում ենք կարդալ անցնելով ստորև բերված հղումով։ Ֆեյսբուքում, ինքստագրամում և ԻՔՍ սոցիալական ցանցում՝ Երուսաղեմի հին քաղաքի Հայկական թաղամասի պահպանման նպատակով, ստեղծվել է Save the Armenian Quarter նախաձեռնության սոցիալական մեդիաները։

Հղումներ՝

Facebook: https://www.facebook.com/p/Save-the-ArQ-61550949422912/

Instagram: https://www.instagram.com/save_the_arq_jlm/

X:https://x.com/SavetheArQ?ref_src=twsrc%5Egoogle%7Ctwcamp%5Eserp%7Ctwgr%5Eauthor 

rgnews․am: https://www.rgnews.am/?p=4670