Ի՞նչ ճանապարհով պետք է ընթանա Հայաստանը՝ Եվրոպական Միության անդամակցության թեկնածու դառնալու համար

Եվրոպական միության անդամակցությունը վերջին տարիներին Հայաստանի համար ակտուալ թեմա է։ Սակայն քչերը գիտեն, թե ինչ բարդ և երկար ճանապարհ է պետք անցնել, նախքան ԵՄ անդամակցության թեկնածու դառնալը։

Հայաստանի համար Եվրոպական Միության անդամակցության թեկնածու դառնալը կարող է ունենալ ռազմավարական նպատակ, որը պահանջում է մեծածավալ և համակարգված ջանքեր: Այս գործընթացը ոչ միայն քաղաքական և տնտեսական հարթակներում, այլ նաև հասարակական և մշակութային բարեփոխումների անհրաժեշտություն ունի:

Առաջին քայլը՝ անդամակցության թեկնածու դառնալու ուղղությամբ, պետք է լինի դատաիրավական համակարգի ամրապնդումը և կոռուպցիայի դեմ պայքարը: ԵՄ անդամակցության համար պետությունները պետք է համապատասխանեն մի շարք իրավական և քաղաքական չափանիշների, որոնք ամրագրված են Կոպենհագենի չափանիշներում: Այս չափանիշներն ընդգրկում են ժողովրդավարական կառավարման, մարդու իրավունքների, օրենքի գերակայության և կայուն տնտեսական զարգացման ոլորտները:

Հայաստանը պետք է հիմնովին բարեփոխի իր դատաիրավական համակարգը՝ ապահովելու անկախ, անաչառ և արդյունավետ արդարադատություն: Այսօր Հայաստանում դատական համակարգի նկատմամբ վստահությունը ցածր է, ինչը խոչընդոտում է երկրի քաղաքական կայունությանը և տնտեսական զարգացմանը: Բարեփոխումները պետք է ուղղված լինեն անկախ դատավորների ընտրության, ինչպես նաև կոռուպցիայի դեմ պայքարի մեխանիզմների ամրապնդմանը:

ԵՄ անդամակցության գործընթացում մեծ դեր ունի նաև տնտեսական բարեփոխումների իրականացումը: Հայաստանը պետք է զարգացնի իր տնտեսությունը՝ հիմնվելով շուկայական սկզբունքների վրա, ապահովելով մրցակցային միջավայր և պաշտպանելով սեփականության իրավունքները: Տնտեսական աճը պետք է լինի կայուն և ներառական, ինչը ենթադրում է ներդրումների և նորարարությունների խթանում, ինչպես նաև աղքատության մակարդակի նվազեցում:

ԵՄ անդամակցության համար պահանջվում է նաև սերտ համագործակցություն եվրոպական տնտեսական հաստատությունների հետ: Հայաստանը պետք է հետևողական լինի Ասոցացման համաձայնագրի պահանջների կատարման հարցում, որը ներառում է ոլորտային համագործակցություն, տնտեսական ինտեգրացիա և համապատասխանություն եվրոպական շուկայական չափանիշներին:

Հասարակության պատրաստվածությունը նույնպես կարևոր գործոն է: Անհրաժեշտ է հասարակության լայն շրջանում ձևավորել եվրոպական արժեքների վերաբերյալ գիտակցություն, որից կախված է ոչ միայն անդամակցության գործընթացի հաջողությունը, այլև հետագա ինտեգրացիան ԵՄ կառույցներում: Տեղեկատվական քարոզարշավները, կրթական ծրագրերը և քաղաքացիական հասարակության ակտիվ մասնակցությունը կարող են նպաստել այս գործընթացին:

ԵՄ անդամակցության թեկնածու դառնալու ճանապարհին Հայաստանը պետք է նաև կարգավորի իր հարաբերությունները հարևան պետությունների հետ: Անկայուն տարածաշրջանը կարող է խոչընդոտ հանդիսանալ անդամակցության գործընթացում: Այս առումով կարևոր է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության կարգավորման ուղղությամբ գործնական քայլերի իրականացումը:

Հարևան պետությունների հետ հարաբերությունների բարելավումը, այդ թվում՝ Թուրքիայի հետ, կարող է նպաստել Հայաստանի միջազգային դիրքի ամրապնդմանը, ինչը կարևոր է ԵՄ անդամակցության հեռանկարի համար:

Եվրոպական Միության անդամակցության թեկնածու դառնալը երկարաժամկետ և բարդ գործընթաց է, որը պահանջում է բազմաբնույթ բարեփոխումներ բոլոր ոլորտներում: Հայաստանը պետք է հաստատակամորեն ընթանա այս ճանապարհով՝ բարելավելով իր քաղաքական, տնտեսական և հասարակական միջավայրերը: Միայն այս դեպքում է հնարավոր, որ Հայաստանը կարողանա դառնալ ԵՄ անդամակցության թեկնածու՝ ապահովելով իր քաղաքացիների համար կայուն և զարգացած ապագա: